مهدى (ع) در قرآن(قسمت اول)

 

سلام   طاعات قبول

مهدى (ع) در قرآن

در قرآن کریم آیات متعددى در شان مهدى، علیه‏السلام، وارد شده است، البته باید توجه داشت که باطن این آیات و یا به عبارتى تاویل آنها به آن حضرت اشاره دارد، نه تنزیل آنها.

رسول خدا، صلى‏الله‏علیه‏وآله، مى‏فرماید:

«ما فى‏القرآن آیة الا و لها ظهر و بطن‏» ⁽¹⁾
هیچ آیه‏اى از قرآن نیست مگر اینکه براى آن ظاهر و باطنى است.

امام باقر، علیه‏السلام، نیز در پاسخ کسى که در همین زمینه از ایشان پرسش کرده بود، فرمود:
«ظهرها تنزیلها و بطنها تاویلها» ⁽²⁾
ظاهر هر آیه تنزیل آن و باطن هر آیه تاویل آن است.

«بطن‏» و «تاویل‏» عبارت از مفهوم عامى است که بعد از جدا کردن آیه از خصوصیاتى که آن را در برگرفته، به دست مى‏آید، به گونه‏اى که آیه در گذر ایام قابلیت انطباق بر موارد مشابه با مورد نزول را پیدا کند. و این همان چیزى است که ماندگارى و فراگیرى قرآن را در عین جاودانگى آن تضمین مى‏کند.

تردیدى نیست که براى قرآن دو نوع دلالت وجود دارد: یکى دلالتى که بر حسب ظاهر آن و بر اساس شان نزول آیه به دست مى‏آید، و دیگرى دلالتى که عام و فراگیر است و قابلیت انطباق بر موارد مشابه را، بر حسب آنچه در طول زمان پیش مى‏آید، داراست. به واسطه همین نوع دلالت است که قرآن تا ابد زنده است و در همه زمانها شفابخش مردم و دواى بیماریهاى آنهاست.

اما برخى از آیاتى که در شان امام مهدى، علیه‏السلام، تاویل شده‏اند، به قرار زیر است:

1. «و نرید ان نمن على‏الذین استضعفوا فى‏الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین، و نمکن لهم فى‏الارض‏» ⁽³⁾
و ما بر آن هستیم که بر مستضعفان روى زمین نعمت دهیم و آنان را پیشوایان سازیم و وارثان گردانیم.

این آیه اگر چه به مناسبت داستان فرعون و موسى و بنى‏اسرائیل نازل شده است، اما مدلول آن عام بوده و بیانگر سنتى است که خداوند در میان مردمان جارى ساخته است. به عبارت دیگر این آیه بیان مى‏کند که خداوند بزودى دستان مستضعفان را مى‏گیرد تا آنها را بر مستکبران غالب سازد و آنها را وارث شهر و سرزمین مستکبران نماید.